Baráttuhópur smærri fyrirtækja og einyrkja í ferðaþjónustu sendir frá sér yfirlýsingu og kröfur.

Allt frá upphafi faraldursins hefur verið ljóst að þessir tímar myndu reyna verulega á fyrirtæki og einyrkja í ferðaþjónustu og nú á haustmánuðum hefur óvissan og úrræðaleysið aukist. Smærri fyrirtæki, oft fjölskyldufyrirtæki með fáu starfsfólki og einyrkjar hafa tekið sig saman og krefjast sértækra úrræða yfirvalda fyrir þessa gerð rekstrar.

 

Það er deginum ljósara að slíkra aðgerða er þörf til þess að styrkja þessa gerð rekstrar svo hann komist yfir erfiðasta hjallann, vernda þekkingu og láta þá gífurlegu uppbyggingarvinnu sem hefur átt sér stað síðustu ár ekki fara til spillis og því er eftirfarandi yfirlýsing send út:

 

„Í ljósi þess rekstrarvanda, sem fyrirtæki og einyrkjar í ferðaþjónustu standa frammi fyrir, vegna aðgerða stjórnvalda í kjölfar Covid-19, hafa ferðaþjónustuaðilar með smærri rekstur sameinað krafta sína til að vekja athygli stjórnvalda á að þörf er á að grípa til sértækra aðgerða til bjargar smærri fyrirtækjum og einyrkjum í ferðaþjónustu. Þessi fyrirtæki hafa frá því í byrjun orðið að beygja sig undir ákvarðanir stjórnvalda er varða Covid-19, allskonar lokanir og takmarkanir sem hafa haft veruleg áhrif á starfsemina, beint og óbeint og ýmist dregið verulega eða algjörlega úr möguleikum á að halda rekstrinum gangandi með tilheyrandi tekjutapi og í sumum tilvikum algjöru tekjufalli.

 

Í upphafi einblíndu stjórnvöld á miðlungsstóru og stóru fyrirtækin í ferðaþjónustu, enda ef litið er á tölurnar sést hvaða fyrirtæki hafa verið að nýta sér þessi úrræði. En betur má ef duga skal, þessi úrræði henta smærri fyrirtækjum og einyrkjum mjög takmarkað og sum þeirra alls ekki og lítið sem ekkert samtal hefur átt sér stað til þess að átta sig á þörfum viðkomandi og hvernig úrræðin nú hafa hentað og hvernig þau hafi nýst.

 

Okkur finnst við skilin útundan í aðgerðum stjórnvalda og finnst við hafa mætt skorti á skilningi hvað varðar alvarleika málsins. 80% ferðaþjónustufyrirtækja og einyrkja eru lítil eða meðalstór fyrirtæki og að stórum hluta úti á landsbyggðinni, það að veita þessum ferðaþjónustuaðilum aðstoð er því byggðamál. Afkoma sveitarfélaga og sjálfbærni þeirra er líka í húfi. Yfirleitt eru lítil staðbundin fyrirtæki í eigu heimamanna og oftar en ekki einu sjálfbæru einingarnar á svæðinu. Hagnaður verður eftir heima í héraði, aðföng og vinnuafl koma oftast úr héraði og skapar tekjur sem verða eftir heima í héraði. Uppbygging ferðaþjónustu hefur verið leið til að skapa fjölbreytt atvinnulíf um allt land, tengst nýsköpun og verndun og kynningu á menningararfi þjóðarinnar, ýmiskonar handverki, matargerðarlist og annarskonar menningu, innlendri og erlendri og listum, bæði fyrir innlenda og erlenda ferðamenn.

 

Ferðaþjónustan hefur einnig átt sitt þátt í því að efla menningarlíf og vellíðan fólks um allt land með því að brjóta upp hversdagsleikann með því að bjóða upp á fjölþætta afþreyingu. Bæði mannlíf og menningarverðmæti eru í húfi, því sé ekki stutt við ferðaþjónustuaðila á þessum tímum, hvað á að bjóða ferðafólki framtíðarinnar upp á þegar það birtist á ný og hvað á að gera við alla þá uppbyggingu sem hefur átt sér stað…en verður nú að engu sé ekkert að gert. En eins og staðan er núna, þá eru engir ferðamenn, hvorki innlendir né erlendir. Fólki er ráðlagt að halda sig heima og fara ekki á milli héraða, sökum veirunnar, svo að hún dreifi sér ekki um allt land og fyrirtæki sem hafa unnið að því hörðum höndum að byggja sig upp og auðga mannlíf landsins eru nú að niðurlotum komin, og það er ekki eins og ferðaþjónustuaðilar beri ábyrgð á stöðunni, okkur eru allar bjargir bannaðar. Undir þessu verður ekki setið mikið lengur.

 

Því miður hafa þau úrræði sem boðið hefur verið upp á ekki verið að virka sem skyldi, sérstaklega fyrir ferðaþjónustuaðila með smærri rekstur og skilið alltof marga eftir í úrræðaleysi. Það er líka of mikil óvissa með komandi úrræði svo við látum í okkur heyra og krefjumst samtals og úrræða sem henta þessu hópi, við erum jafn fjölbreytt og ferðaþjónustuaðilarnir eru margir og þarfirnar til þess að koma rekstrinum í gegnum þetta ástand eru margvíslegar, því þarf að horfa yfir stórasviðið og bjóða fjölbreyttari úrræði sem henta fleirum eigi ferðaþjónustan að geta viðhaldið mannauði og þekkingu svo hún geti tekið við sér þegar fer að birta til

 

Því skal þó haldið til haga að hér er ekki verið að gagnrýna sóttvarnaraðgerðir heldur hæg viðbrögð og úrræðaleysi stjórnvalda þegar kemur að ferðaþjónustuaðilum, sérstaklega þeim sem eru með smærri fyrirtæki og þeim sem eru einyrkjar.

 

Meðal aðgerða sem eru lagðar til eru:

 

1. Hraða aðgerðum, þörfin er núna. Það er ekki tími fyrir langar umræður og vangaveltur. Í dag eru fyrirtæki/einyrkjar í greiðsluvanda….ef aðgerðir fara ekki að komast í gagnið stöndum við frammi fyrir að fyrirtæki/einyrkjar lendi í djúpum skuldavanda.
2. Tekjufallsstyrkir séu háðir sem minnstum skilyrðum og allir eigi möguleika á að sækja um. Að tekjufallsstyrkir séu ekki bara bundnir við laun starfsmanna heldur séu engar hömlur á því hvernig styrknum er ráðstafað innan rekstrarins þannig það sé einnig hægt að greiða t.d. fastan kostnað (rekstrarkostnað). Tekjufallsstyrkir séu ekki háðir skerðingum og eða skattskyldir. Útvíkka starfsmannafjölda þannig að úrræðið nái til sem flestra og það sé frekar hugsað sem veltuprósenta en starfsmannafjöldi/starfsgildi. Að miðað sé við 31. mars þegar horft er til starfsmannafjölda og rekstur í eðlilegu horfi. Einnig þarf að horfa til fyrirtækja sem rekin eru á verktöku eins og mörg smærri fyrirtæki og geta þá ekki sýnt fram á eiginlegan launakostnað. En geta sannarlega sýnt fram á tekjufall.
3. Styrkjaleiðir frekar en lán og þá sé tryggt að styrkirnir nýtist, séu ekki skattskyldir og fyrri aðgerðir skerði þá að sem minnstu leyti, þ.e. að það að hafa nýtt sér fyrri aðgerðir bitni ekki á viðkomandi þegar kemur að seinni aðgerðum.
4. Lausnir fyrir fyrirtæki til að halda sér á floti í formi styrkja, t.d. að fyrirtækjum í ferðaþjónustu yrði gert kleift að loka rekstrinum í t.d. sex mánuði (fram á vor) eða svo lengi sem landamæraaðgerðir og sóttkvíarkrafa er viðvarandi, gegn mánaðarlegum lokunarstyrk sem miðaðist við t.d. lágmarks rekstrarkostnað viðkomandi fyrirtækis eða einhversskonar hlutfallslokunarstyrkjum. Ath. að mörg fyrirtæki eru með 1 starfsmann og í flestum tilviku er 1 starfsmanna eigandi og eigandi má ekki nýta sér t.d. uppsagnastyrkinn.
5. Hlutfallslokunartyrki sem koma til móts við skerta starfsemi vegna fjölda-, tíma- og fjarlægðatakmarkana og aðgerða á landamærum og tilheyrandi tekjutapi vegna þeirra, beint og óbeint.
6. Úrræði í fleiri flokkum t.d. eftir stærð og gerð rekstraraðila þannig að þau nýtist sem best - fyrirtækin/einyrkjarnir eru jafn mismunandi og með jafn mismunandi þarfir og þau eru mörg.
7. Endurskoðun á úthlutunarreglum fyrri aðgerða, en margar af þeim reglum útiloka smærri fyrirtæki og einyrkja, t.a.m. hvað varðar stuðningslán/brúarlán og uppsagnarstyrk t.d hvað varðar eiganda sem starfsmann. Aðlaga úrræðin að smærri fyrirtækjum með færra starfsfólki og einyrkjum. Taka út kröfur um 10% launahlutfall af rekstrarkostnaði í stuðningsláni þar sem mörg smærri fyrirtæki eru rekin með verktökum á álagstímum.
8. Stuðningslán eru til of skamms tíma. Setja þau upp sem þolinmótt fé, eitthvað í líkingu við hin nýtilkomnu hlutdeildarlán til fyrstu íbúðarkaupa. Einnig að stuðningslánin og brúarlánin séu endurgreidd með % af innkomu eftir að hlutirnir fara að rúlla.
9. Endurskoðun á hlutabótaleið, sem flestir eru þó að reyna að nýta sér, með tilliti til mismunandi þarfa. Þau fyrirtæki sem að geta ekki haldið opnu, lítil og meðalstór ferðaþjónustufyrirtæki á landsbyggðinni, geta illa nýtt sér hlutabótaleiðina og eigendur mega ekki nýta sér uppsagnarstyrki (Ath að mörg fyrirtæki eru með 1 starfsmann sem er eigandinn). Það eru engir viðskiptavinir og innkoma jafnvel engin og þrátt fyrir hlutabótaleið væri hún þá dýrari heldur en að hafa lokað.

• Einyrkjar og eigendur lítilla fyrirtækja sem hafa þurft að hætta rekstri vegna Covid19 fái allir fullan bótarétt til atvinnuleysisbóta.
• Áframhaldandi frystingu lána fyrir alla og kröfu um samvinnuvilja að hálfu bankanna.

12. Tímabundið afnám tryggingagjalda.

• Tímabundið afnám fasteignagjalda og ýmissa annarra gjalda sem hægt væri að afnema eða lækka, sem skilar sér í lægri leigu.
• Tímabundna niðurfellingu á dráttarvöxtum vegna skulda vegna opinberra gjalda.
• Tekið sérstakt tillit til fyrirtækja með stutta viðskiptasögu.
• Samræma aðgerðir á landamærum við önnur lönd, taka þátt í alþjóðasamfélaginu og setja reglur sem eru fyrirsjáanlegar leiðir

 

(Kröfulistinn er ekki tæmandi)

 

Við viljum einnig benda á að bak við þessa starfssemi er fólk sem að steig djörf skref til að skapa störf í sinni heimabyggð og verði þau skilin eftir í kuldanum, er það ekki hvati til framtíðar, fólk sem að lagði allt sitt undir, eigur og vinnuframlag, er afhent þeim sem allt eiga, á brunaútsölu.  Það er því mikið réttlætismál að þetta fólk fái hjálp og stuðning stjórnvalda, eins og um náttúruhamfarir væri að ræða, því hvað er þetta annað en hamfarir.

 

Vekjum athygli á hópnum SAMSTAÐA SMÆRRI FYRIRTÆKJA OG EINYRKJA Í FERÐAÞJÓNUSTU á Facebook, þar er vettvangur fyrir ferðaþjónustuaðila til umræðu um þessi mál og enn er hægt að skrá sig á listann.

 

Undir yfirlýsinguna skrifa 148 aðilar í rekstri smærri fyrirtækja og einyrkja

• Star Travel-Þúsund Stjörnur                ehf Akureyri             
• Bakland að Lágafelli                       Austur Landeyjar            
• Eldhúsferðir Cucina Travel                 Húnavatnshreppur        
• Eldstó ehf                                 Hvolsvelli            
• Arctic Shots ehf                           Hafnarfirði         
• South East ehf                             Hornafirði          
• Gistiheimilið Bitra - Árberg ehf           Flóahreppur      
• Iceland Unlimited                          Reykjavík
• Geo Travel                                 Mývatn
• Vogasjóferðir                              Suðurnes                                                                     
• Boreal ehf                                 Reykjavík           
• Tourguide ehf                              Reykjavík           
• Reykjanes guesthouse                       Reykjanes          
• Helgibrjotur ehf                           Hvolsvöllur        
• Icelandic Cottages                         Flóahreppur      
• Öfl ehf                                    Vestmannaeyjar             
• 1A guesthouse                              Flóahreppur      
• Arctic Fox Travel                          Akureyri             
• Ferðaþjónustan Hólmi                       Hornafirði          
• Amazing North                              Akureyri             
• LavaWater                                  Borgarnes          
• Gistiheimilið Lambastöðum                  Flóahreppur      
• Discover ehf                               Reykjavík           
• Green energy travel                        Reykjavík           
• Ferjuklettar ehf.                          Höfn í Hornafirði             
• Gistiheimilið Hof                          Snæfellsbær     
• Prestshús 2 sveitagisting                  Reynishverfi Mýrdal      
• IceAk ehf                                  Akureyri             
• Cabin & Art ehf                            Reykjanesbæ   
• Kartöflugeymslan-The Potato Storage        Öræfi   
• Hvammból Apartment                         Vík         
• Hestamiðstöðin Sólvangur                   Eyrarbakka        
• YourTransfer ehf                           Kópavogi            
• Trawire ehf                                Mosfellsbæ       
• Öndólfsstaðir farm Bed&Breakfast           Laugar  
• Cool Travel Iceland (Cool Inspiration ehf.) Kópavogur         
• Sponta ehf.                                Reykjavík           
• Fljótsbakki Farm Hotel                     Húsavík
• Ferðaþjónustan Vellir                      Vík         
• Fantastic Fjords ehf                       Suðureyri           
• HBBartels ehf / Travelling Iceland         Reykjavík           
• Djúpmynd ehf                               Ölfus    
• Stórinúpur ehf                             Öxarfirði             
• Mjóanes Accommodation                      Egilsstaðir           
• Fjórhjólaferðir Reykjavíkur ehf            Reykjavík           
• Guesthouse Dalbær                          Hrunamannahrepp        
• Ýma - Náttúrukönnun ehf                    Garðabæ            
• Rútuferðir ehf                             Grundarfirði      
• Kvíhólmi íbúðir                            Hvolsvöllur        
• Holtagisting ehf                           Grímsnes og Grafningshr.           
• ÓMARSIG slf - Ic iceland                   Reykjavík           
• Reykjavik erupts                           Reykjavik           
• Always Iceland                             Kópavour           
• Sportvík ehf                               Blönduós            
• Úlfhédinn slf                              Reykjavík           
• Direkt ehf                                 Mývatn
• Húsavík Green Hostel                       Húsavík
• is                                         Akureyri             
• Moonwalker ehf                             Reykjavík           
• Siggi Jack                                 Reykjavík           
• Auroratours ehf                            Garðabær          
• Saudanes ehf.                              Reykjavík           
• Hof í Vatnsdal                             Vatnsdal             
• Magical Iceland (Y B Arthursson ehf)       Reykjavík           
• Árnes ferðaþjónusta                        Skeiða- og Gnúpverjahr
• Ferðaakstur slf                            Reykjavík           
• Hundasleðar Íslands ehf                    Mosfellsbæ       
• Lukkutröll slf                             Reykjavík           
• Ferðaþjónusta Country Dream                Selfoss 
• Langhús horse                              Fljótum
• PuffinTravel                               Reykjavík           
• S&Aeignir                                  Akureyri             
• Steinaskjól ehf                            Akureyri             
• TripZig ehf                                Reyjavík              
• Afþreyingarhópinn ehf                      Mosfellsbæ       
• Allsgáðar Íslandsferðir ehf                Kópavogi            
• Halldór einyrki                            Reykjavík                                                                          
• Arabær holiday home                        Flóahreppur      
• Landmark kvikmyndagerð ehf                 Reykjavík           
• Stundafriður ehf                           Helgafellssveit 
• wide Open                                  Akureyri             
• Gistiheimilið Steindórsstöðum              Borgarbyggð     
• Tinna Adventure                            Breiðdalsvík      
• Silva hráfæði ehf                          Eyjafjarðarsveit
• Rauðuskriður                               Fljótshlíð            
• Arnarstakkur ehf Landscape Photography     Selfoss 
• Skarðás Country Cabins                     Egilsstaðir           
• Kraðak ehf                                 Kópavogur         
• Leikhópurinn Lotta                         Kópavogur         
• Skammidalur Gesthouse                      Vík         
• Iceland Personal Tours. Libius ehf         Reykjavík           
• Ultima Thule                               Reykjavík           
• Hótel Djúpavík                             Djúpavík             
• Sumarhús Katthamar                         Stykkishólmur  
• Panorama glass lodge ehf.                  Hella     
• Gimbur gistiheimili, Reykjarhóll ehf       Fljótum
• Ytra Lón Farm & Retrea                     Þórshöfn            
• Íslandshvíld ehf Lindartún guesthous       Hvolsvöllur        
• Apotek Guesthouse Höfn í                   Hornafirði             
• Ice Cave In Iceland ehf Höfn í             Hornafirði             
• Viking International Phototours ehf        Hafnarfirði         
• Arctic One ehf                             Akureyri             
• Imagine Iceland Travel                     Akureyri             
• Leiðsögn slf                               Reykjavík           
• Hákon Bjarnason ehf                        Reykjavík           
• This is Iceland ehf                        Hafnarfirði         
• Minniborgir Cottage                        Grímsnesi          
• Local Icelander ehf                        Höfn í Hornafirði             
• Absolute iceland                           Kòpavogur         
• Jópal ehf                                  Reykjavík           
• Wild rover ehf                             Reykjavík           
• Ferðaþjónustan Lýtingsstöðum               Varmahlíð          
• Central Guesthouse ehf                     Reykjavík           
• Selalækur Guesthouse                       Hella     
• is /AT Skoðunarferðir ehf                  Hafnarfirði         
• Fjallsárlón ehf                            Öræfum             
• Guðlaugur S. Sigurgeirsson ehf/Dalahyttur  Búðardalur        
• Iceland is niceland                        Reykjavík           
• Ferðaþjónustan Brúnastōðum ehf             Fljótum
• Hljómagangur ehf                           Reykjavík           
• Imagine Iceland ehf                        Reykjavík           
• Prospera ráðgjöf  Í.S. Ehf.                Garðabær                                                                          
• Extra mile                                 Reykjavík           
• LBferðir slf                               Hafnarfirði         
• Luxury of Iceland                          Hafnarfirði         
• Oak Travel Service ehf.                    Reykjavík           
• Atlandsflug ehf                            Kópavogi            
• Fjallaslóðir ehf                           Reykjavík           
• Dingull ehf                                Reykjavík           
• Fiskirannsóknir ehf                        Akureyri             
• Háfjall ehf Dynjandi Guesthouse            Hornafirði          
• extreme icelandic adventures               Akureyri             
• Dreamvoices ehf                            Reykjanesbær  
• Heimskauts skoðun.slf                      Akranes              
• M&T/ Iceland Highlights                    Reykjavík           
• kimpfler ehf - Hestaferðir                 Borgarnes          
• Sólheimahjáleiga gistihús                  Vík         
• Brú Guesthouse                             Hvolsvöllur        
• Hálsaból Sumarhús                          Grundarfirði      
• Litlu leyndarmálin/málarafjelagið ehf      Borgarnes          
• Gravel travel ehf                          Seltjarnarnes    
• Lyngheiði ehf                              Þykkvibær         
• Víðihvammur gisting ehf.                   Þykkvibær         
• Solstice Tours                             Reykjavík           
• Arnarstakkur ehf                           Selfossi
• Gistihúsið Lambastöðum                     Selfossi

 

Baráttuhópur smærri fyrirtækja og einyrkja í ferðaþjónustu sendir frá sér yfirlýsingu og kröfur.

Allt frá upphafi faraldursins hefur verið ljóst að þessir tímar myndu reyna verulega á fyrirtæki og einyrkja í ferðaþjónustu og nú á haustmánuðum hefur óvissan og úrræðaleysið aukist. Smærri fyrirtæki, oft fjölskyldufyrirtæki með fáu starfsfólki og einyrkjar hafa tekið sig saman og krefjast sértækra úrræða yfirvalda fyrir þessa gerð rekstrar.

 

Það er deginum ljósara að slíkra aðgerða er þörf til þess að styrkja þessa gerð rekstrar svo hann komist yfir erfiðasta hjallann, vernda þekkingu og láta þá gífurlegu uppbyggingarvinnu sem hefur átt sér stað síðustu ár ekki fara til spillis og því er eftirfarandi yfirlýsing send út:

 

„Í ljósi þess rekstrarvanda, sem fyrirtæki og einyrkjar í ferðaþjónustu standa frammi fyrir, vegna aðgerða stjórnvalda í kjölfar Covid-19, hafa ferðaþjónustuaðilar með smærri rekstur sameinað krafta sína til að vekja athygli stjórnvalda á að þörf er á að grípa til sértækra aðgerða til bjargar smærri fyrirtækjum og einyrkjum í ferðaþjónustu. Þessi fyrirtæki hafa frá því í byrjun orðið að beygja sig undir ákvarðanir stjórnvalda er varða Covid-19, allskonar lokanir og takmarkanir sem hafa haft veruleg áhrif á starfsemina, beint og óbeint og ýmist dregið verulega eða algjörlega úr möguleikum á að halda rekstrinum gangandi með tilheyrandi tekjutapi og í sumum tilvikum algjöru tekjufalli.

 

Í upphafi einblíndu stjórnvöld á miðlungsstóru og stóru fyrirtækin í ferðaþjónustu, enda ef litið er á tölurnar sést hvaða fyrirtæki hafa verið að nýta sér þessi úrræði. En betur má ef duga skal, þessi úrræði henta smærri fyrirtækjum og einyrkjum mjög takmarkað og sum þeirra alls ekki og lítið sem ekkert samtal hefur átt sér stað til þess að átta sig á þörfum viðkomandi og hvernig úrræðin nú hafa hentað og hvernig þau hafi nýst.

 

Okkur finnst við skilin útundan í aðgerðum stjórnvalda og finnst við hafa mætt skorti á skilningi hvað varðar alvarleika málsins. 80% ferðaþjónustufyrirtækja og einyrkja eru lítil eða meðalstór fyrirtæki og að stórum hluta úti á landsbyggðinni, það að veita þessum ferðaþjónustuaðilum aðstoð er því byggðamál. Afkoma sveitarfélaga og sjálfbærni þeirra er líka í húfi. Yfirleitt eru lítil staðbundin fyrirtæki í eigu heimamanna og oftar en ekki einu sjálfbæru einingarnar á svæðinu. Hagnaður verður eftir heima í héraði, aðföng og vinnuafl koma oftast úr héraði og skapar tekjur sem verða eftir heima í héraði. Uppbygging ferðaþjónustu hefur verið leið til að skapa fjölbreytt atvinnulíf um allt land, tengst nýsköpun og verndun og kynningu á menningararfi þjóðarinnar, ýmiskonar handverki, matargerðarlist og annarskonar menningu, innlendri og erlendri og listum, bæði fyrir innlenda og erlenda ferðamenn.

 

Ferðaþjónustan hefur einnig átt sitt þátt í því að efla menningarlíf og vellíðan fólks um allt land með því að brjóta upp hversdagsleikann með því að bjóða upp á fjölþætta afþreyingu. Bæði mannlíf og menningarverðmæti eru í húfi, því sé ekki stutt við ferðaþjónustuaðila á þessum tímum, hvað á að bjóða ferðafólki framtíðarinnar upp á þegar það birtist á ný og hvað á að gera við alla þá uppbyggingu sem hefur átt sér stað…en verður nú að engu sé ekkert að gert. En eins og staðan er núna, þá eru engir ferðamenn, hvorki innlendir né erlendir. Fólki er ráðlagt að halda sig heima og fara ekki á milli héraða, sökum veirunnar, svo að hún dreifi sér ekki um allt land og fyrirtæki sem hafa unnið að því hörðum höndum að byggja sig upp og auðga mannlíf landsins eru nú að niðurlotum komin, og það er ekki eins og ferðaþjónustuaðilar beri ábyrgð á stöðunni, okkur eru allar bjargir bannaðar. Undir þessu verður ekki setið mikið lengur.

 

Því miður hafa þau úrræði sem boðið hefur verið upp á ekki verið að virka sem skyldi, sérstaklega fyrir ferðaþjónustuaðila með smærri rekstur og skilið alltof marga eftir í úrræðaleysi. Það er líka of mikil óvissa með komandi úrræði svo við látum í okkur heyra og krefjumst samtals og úrræða sem henta þessu hópi, við erum jafn fjölbreytt og ferðaþjónustuaðilarnir eru margir og þarfirnar til þess að koma rekstrinum í gegnum þetta ástand eru margvíslegar, því þarf að horfa yfir stórasviðið og bjóða fjölbreyttari úrræði sem henta fleirum eigi ferðaþjónustan að geta viðhaldið mannauði og þekkingu svo hún geti tekið við sér þegar fer að birta til

 

Því skal þó haldið til haga að hér er ekki verið að gagnrýna sóttvarnaraðgerðir heldur hæg viðbrögð og úrræðaleysi stjórnvalda þegar kemur að ferðaþjónustuaðilum, sérstaklega þeim sem eru með smærri fyrirtæki og þeim sem eru einyrkjar.

 

Meðal aðgerða sem eru lagðar til eru:

 

1. Hraða aðgerðum, þörfin er núna. Það er ekki tími fyrir langar umræður og vangaveltur. Í dag eru fyrirtæki/einyrkjar í greiðsluvanda….ef aðgerðir fara ekki að komast í gagnið stöndum við frammi fyrir að fyrirtæki/einyrkjar lendi í djúpum skuldavanda.
2. Tekjufallsstyrkir séu háðir sem minnstum skilyrðum og allir eigi möguleika á að sækja um. Að tekjufallsstyrkir séu ekki bara bundnir við laun starfsmanna heldur séu engar hömlur á því hvernig styrknum er ráðstafað innan rekstrarins þannig það sé einnig hægt að greiða t.d. fastan kostnað (rekstrarkostnað). Tekjufallsstyrkir séu ekki háðir skerðingum og eða skattskyldir. Útvíkka starfsmannafjölda þannig að úrræðið nái til sem flestra og það sé frekar hugsað sem veltuprósenta en starfsmannafjöldi/starfsgildi. Að miðað sé við 31. mars þegar horft er til starfsmannafjölda og rekstur í eðlilegu horfi. Einnig þarf að horfa til fyrirtækja sem rekin eru á verktöku eins og mörg smærri fyrirtæki og geta þá ekki sýnt fram á eiginlegan launakostnað. En geta sannarlega sýnt fram á tekjufall.
3. Styrkjaleiðir frekar en lán og þá sé tryggt að styrkirnir nýtist, séu ekki skattskyldir og fyrri aðgerðir skerði þá að sem minnstu leyti, þ.e. að það að hafa nýtt sér fyrri aðgerðir bitni ekki á viðkomandi þegar kemur að seinni aðgerðum.
4. Lausnir fyrir fyrirtæki til að halda sér á floti í formi styrkja, t.d. að fyrirtækjum í ferðaþjónustu yrði gert kleift að loka rekstrinum í t.d. sex mánuði (fram á vor) eða svo lengi sem landamæraaðgerðir og sóttkvíarkrafa er viðvarandi, gegn mánaðarlegum lokunarstyrk sem miðaðist við t.d. lágmarks rekstrarkostnað viðkomandi fyrirtækis eða einhversskonar hlutfallslokunarstyrkjum. Ath. að mörg fyrirtæki eru með 1 starfsmann og í flestum tilviku er 1 starfsmanna eigandi og eigandi má ekki nýta sér t.d. uppsagnastyrkinn.
5. Hlutfallslokunartyrki sem koma til móts við skerta starfsemi vegna fjölda-, tíma- og fjarlægðatakmarkana og aðgerða á landamærum og tilheyrandi tekjutapi vegna þeirra, beint og óbeint.
6. Úrræði í fleiri flokkum t.d. eftir stærð og gerð rekstraraðila þannig að þau nýtist sem best - fyrirtækin/einyrkjarnir eru jafn mismunandi og með jafn mismunandi þarfir og þau eru mörg.
7. Endurskoðun á úthlutunarreglum fyrri aðgerða, en margar af þeim reglum útiloka smærri fyrirtæki og einyrkja, t.a.m. hvað varðar stuðningslán/brúarlán og uppsagnarstyrk t.d hvað varðar eiganda sem starfsmann. Aðlaga úrræðin að smærri fyrirtækjum með færra starfsfólki og einyrkjum. Taka út kröfur um 10% launahlutfall af rekstrarkostnaði í stuðningsláni þar sem mörg smærri fyrirtæki eru rekin með verktökum á álagstímum.
8. Stuðningslán eru til of skamms tíma. Setja þau upp sem þolinmótt fé, eitthvað í líkingu við hin nýtilkomnu hlutdeildarlán til fyrstu íbúðarkaupa. Einnig að stuðningslánin og brúarlánin séu endurgreidd með % af innkomu eftir að hlutirnir fara að rúlla.
9. Endurskoðun á hlutabótaleið, sem flestir eru þó að reyna að nýta sér, með tilliti til mismunandi þarfa. Þau fyrirtæki sem að geta ekki haldið opnu, lítil og meðalstór ferðaþjónustufyrirtæki á landsbyggðinni, geta illa nýtt sér hlutabótaleiðina og eigendur mega ekki nýta sér uppsagnarstyrki (Ath að mörg fyrirtæki eru með 1 starfsmann sem er eigandinn). Það eru engir viðskiptavinir og innkoma jafnvel engin og þrátt fyrir hlutabótaleið væri hún þá dýrari heldur en að hafa lokað.

• Einyrkjar og eigendur lítilla fyrirtækja sem hafa þurft að hætta rekstri vegna Covid19 fái allir fullan bótarétt til atvinnuleysisbóta.
• Áframhaldandi frystingu lána fyrir alla og kröfu um samvinnuvilja að hálfu bankanna.

12. Tímabundið afnám tryggingagjalda.

• Tímabundið afnám fasteignagjalda og ýmissa annarra gjalda sem hægt væri að afnema eða lækka, sem skilar sér í lægri leigu.
• Tímabundna niðurfellingu á dráttarvöxtum vegna skulda vegna opinberra gjalda.
• Tekið sérstakt tillit til fyrirtækja með stutta viðskiptasögu.
• Samræma aðgerðir á landamærum við önnur lönd, taka þátt í alþjóðasamfélaginu og setja reglur sem eru fyrirsjáanlegar leiðir

 

(Kröfulistinn er ekki tæmandi)

 

Viðauki = Við viljum einnig benda á að bak við þessa starfssemi er fólk sem að steig djörf skref til að skapa störf í sinni heimabyggð og verði þau skilin eftir í kuldanum, er það ekki hvati til framtíðar, fólk sem að lagði allt sitt undir, eigur og vinnuframlag, er afhent þeim sem allt eiga, á brunaútsölu.  Það er því mikið réttlætismál að þetta fólk fái hjálp og stuðning stjórnvalda, eins og um náttúruhamfarir væri að ræða, því hvað er þetta annað en hamfarir.

 

Vekjum athygli á hópnum SAMSTAÐA SMÆRRI FYRIRTÆKJA OG EINYRKJA Í FERÐAÞJÓNUSTU á Facebook, þar er vettvangur fyrir ferðaþjónustuaðila til umræðu um þessi mál og enn er hægt að skrá sig á listann.

 

Undir yfirlýsinguna skrifa 147 aðilar í rekstri smærri fyrirtækja og einyrkja

• Star Travel-Þúsund Stjörnur                ehf Akureyri             
• Bakland að Lágafelli                       Austur Landeyjar            
• Eldhúsferðir Cucina Travel                 Húnavatnshreppur        
• Eldstó ehf                                 Hvolsvelli            
• Arctic Shots ehf                           Hafnarfirði         
• South East ehf                             Hornafirði          
• Gistiheimilið Bitra - Árberg ehf           Flóahreppur      
• Iceland Unlimited                          Reykjavík
• Geo Travel                                 Mývatn
• Vogasjóferðir                              Suðurnes                                                                     
• Boreal ehf                                 Reykjavík           
• Tourguide ehf                              Reykjavík           
• Reykjanes guesthouse                       Reykjanes          
• Helgibrjotur ehf                           Hvolsvöllur        
• Icelandic Cottages                         Flóahreppur      
• Öfl ehf                                    Vestmannaeyjar             
• 1A guesthouse                              Flóahreppur      
• Arctic Fox Travel                          Akureyri             
• Ferðaþjónustan Hólmi                       Hornafirði          
• Amazing North                              Akureyri             
• LavaWater                                  Borgarnes          
• Gistiheimilið Lambastöðum                  Flóahreppur      
• Discover ehf                               Reykjavík           
• Green energy travel                        Reykjavík           
• Ferjuklettar ehf.                          Höfn í Hornafirði             
• Gistiheimilið Hof                          Snæfellsbær     
• Prestshús 2 sveitagisting                  Reynishverfi Mýrdal      
• IceAk ehf                                  Akureyri             
• Cabin & Art ehf                            Reykjanesbæ   
• Kartöflugeymslan-The Potato Storage        Öræfi   
• Hvammból Apartment                         Vík         
• Hestamiðstöðin Sólvangur                   Eyrarbakka        
• YourTransfer ehf                           Kópavogi            
• Trawire ehf                                Mosfellsbæ       
• Öndólfsstaðir farm Bed&Breakfast           Laugar  
• Cool Travel Iceland (Cool Inspiration ehf.) Kópavogur         
• Sponta ehf.                                Reykjavík           
• Fljótsbakki Farm Hotel                     Húsavík
• Ferðaþjónustan Vellir                      Vík         
• Fantastic Fjords ehf                       Suðureyri           
• HBBartels ehf / Travelling Iceland         Reykjavík           
• Djúpmynd ehf                               Ölfus    
• Stórinúpur ehf                             Öxarfirði             
• Mjóanes Accommodation                      Egilsstaðir           
• Fjórhjólaferðir Reykjavíkur ehf            Reykjavík           
• Guesthouse Dalbær                          Hrunamannahrepp        
• Ýma - Náttúrukönnun ehf                    Garðabæ            
• Rútuferðir ehf                             Grundarfirði      
• Kvíhólmi íbúðir                            Hvolsvöllur        
• Holtagisting ehf                           Grímsnes og Grafningshr.           
• ÓMARSIG slf - Ic iceland                   Reykjavík           
• Reykjavik erupts                           Reykjavik           
• Always Iceland                             Kópavour           
• Sportvík ehf                               Blönduós            
• Úlfhédinn slf                              Reykjavík           
• Direkt ehf                                 Mývatn
• Húsavík Green Hostel                       Húsavík
• is                                         Akureyri             
• Moonwalker ehf                             Reykjavík           
• Siggi Jack                                 Reykjavík           
• Auroratours ehf                            Garðabær          
• Saudanes ehf.                              Reykjavík           
• Hof í Vatnsdal                             Vatnsdal             
• Magical Iceland (Y B Arthursson ehf)       Reykjavík           
• Árnes ferðaþjónusta                        Skeiða- og Gnúpverjahr
• Ferðaakstur slf                            Reykjavík           
• Hundasleðar Íslands ehf                    Mosfellsbæ       
• Lukkutröll slf                             Reykjavík           
• Ferðaþjónusta Country Dream                Selfoss 
• Langhús horse                              Fljótum
• PuffinTravel                               Reykjavík           
• S&Aeignir                                  Akureyri             
• Steinaskjól ehf                            Akureyri             
• TripZig ehf                                Reyjavík              
• Afþreyingarhópinn ehf                      Mosfellsbæ       
• Allsgáðar Íslandsferðir ehf                Kópavogi            
• Halldór einyrki                            Reykjavík                                                                          
• Arabær holiday home                        Flóahreppur      
• Landmark kvikmyndagerð ehf                 Reykjavík           
• Stundafriður ehf                           Helgafellssveit 
• wide Open                                  Akureyri             
• Gistiheimilið Steindórsstöðum              Borgarbyggð     
• Tinna Adventure                            Breiðdalsvík      
• Silva hráfæði ehf                          Eyjafjarðarsveit
• Rauðuskriður                               Fljótshlíð            
• Arnarstakkur ehf Landscape Photography     Selfoss 
• Skarðás Country Cabins                     Egilsstaðir           
• Kraðak ehf                                 Kópavogur         
• Leikhópurinn Lotta                         Kópavogur         
• Skammidalur Gesthouse                      Vík         
• Iceland Personal Tours. Libius ehf         Reykjavík           
• Ultima Thule                               Reykjavík           
• Hótel Djúpavík                             Djúpavík             
• Sumarhús Katthamar                         Stykkishólmur  
• Panorama glass lodge ehf.                  Hella     
• Gimbur gistiheimili, Reykjarhóll ehf       Fljótum
• Ytra Lón Farm & Retrea                     Þórshöfn            
• Íslandshvíld ehf Lindartún guesthous       Hvolsvöllur        
• Apotek Guesthouse Höfn í                   Hornafirði             
• Ice Cave In Iceland ehf Höfn í             Hornafirði             
• Viking International Phototours ehf        Hafnarfirði         
• Arctic One ehf                             Akureyri             
• Imagine Iceland Travel                     Akureyri             
• Leiðsögn slf                               Reykjavík           
• Hákon Bjarnason ehf                        Reykjavík           
• This is Iceland ehf                        Hafnarfirði         
• Minniborgir Cottage                        Grímsnesi          
• Local Icelander ehf                        Höfn í Hornafirði             
• Absolute iceland                           Kòpavogur         
• Jópal ehf                                  Reykjavík           
• Wild rover ehf                             Reykjavík           
• Ferðaþjónustan Lýtingsstöðum               Varmahlíð          
• Central Guesthouse ehf                     Reykjavík           
• Selalækur Guesthouse                       Hella     
• is /AT Skoðunarferðir ehf                  Hafnarfirði         
• Fjallsárlón ehf                            Öræfum             
• Guðlaugur S. Sigurgeirsson ehf/Dalahyttur  Búðardalur        
• Iceland is niceland                        Reykjavík           
• Ferðaþjónustan Brúnastōðum ehf             Fljótum
• Hljómagangur ehf                           Reykjavík           
• Imagine Iceland ehf                        Reykjavík           
• Prospera ráðgjöf  Í.S. Ehf.                Garðabær                                                                          
• Extra mile                                 Reykjavík           
• LBferðir slf                               Hafnarfirði         
• Luxury of Iceland                          Hafnarfirði         
• Oak Travel Service ehf.                    Reykjavík           
• Atlandsflug ehf                            Kópavogi            
• Fjallaslóðir ehf                           Reykjavík           
• Dingull ehf                                Reykjavík           
• Fiskirannsóknir ehf                        Akureyri             
• Háfjall ehf Dynjandi Guesthouse            Hornafirði          
• extreme icelandic adventures               Akureyri             
• Dreamvoices ehf                            Reykjanesbær  
• Heimskauts skoðun.slf                      Akranes              
• M&T/ Iceland Highlights                    Reykjavík           
• kimpfler ehf - Hestaferðir                 Borgarnes          
• Sólheimahjáleiga gistihús                  Vík         
• Brú Guesthouse                             Hvolsvöllur        
• Hálsaból Sumarhús                          Grundarfirði      
• Litlu leyndarmálin/málarafjelagið ehf      Borgarnes          
• Gravel travel ehf                          Seltjarnarnes    
• Lyngheiði ehf                              Þykkvibær         
• Víðihvammur gisting ehf.                   Þykkvibær         
• Solstice Tours                             Reykjavík           
• Arnarstakkur ehf                           Selfossi

 

Ferðaþjónustuaðilar á Dauðadeildinni og bíða aftökunnar

Er ekki allt bara pólitík. Það að bregðast seint og illa við vanda Ferðaþjónustunnar er litað af pólitík. Þeir flokkar sem að eiga nú sæti í Ríkisstjórn gætu mögulega misst atkvæði kjósenda, ef þeir myndu nú lyfta Grettistaki og hjálpa að alvöru þessari grein atvinnulífsins. Þessari grein sem að stimpluð er með ofurgræðgistimplinum og fyrir að misnota sitt vinnuafl. Þannig er umræðan og þannig tjá verkalýðsfélögin sig og hafa hátt. Vilja jafnvel boða til verkfalla, gegn hverjum, þegar enga vinnu er að fá. Er þetta ekki svolítið abbsúrt?

Í löndunum í kring um okkur er umræða almennings allt önnur en á Íslandi. Þar er litið á ferðaþjónustuna sem eina af mikilvægustu atvinnugreinunum, ef ekki þá stærstu. Almenningur gerir sér grein fyrir mikilvægi hennar og vill veg ferðaþjónustunnar sem bestan, enda mjög margir sem að starfa í henni og margfeldisárhrifin langt út fyrir greinina inní þær þjónustugreinar sem að þjónusta ferðaþjónustuaðila beint og óbeint. Hagkerfið á mikið undir velgegni ferðaþjónustunnar í hverju landi fyrir sig. 

Á Íslandi er þessu eins farið, munurinn er bara sá að fólk virðist ekki gera sér grein fyrir því. Ferðaþjónustan stendur ekki ein og sér undir sér, hún þarf hráefni, tæki og tól, iðnaðarmenn og tæknimenn, starfsfólk, heilbrigðisþjónustu, tryggingar og svo má lengi telja. Allir eru í ferðaþjónustu ALLIR meira og minna. Verslunin öll er í ferðaþjónustu, allt er þetta bara fólk eins og við, þó erlendir ferðamenn séu og vilja fá góða þjónustu, rétt eins og við, þegar að við íslendingar ferðumst erlendis. 

Rekstarumhverfi ferðaþjónustuaðila á Íslandi er samt á margan hátt erfiðara en í öðrum Evrópulöndum. Við höfum ekki þann möguleika að kaupa áfengi og bjór, beint frá framleiðenda og verðið sem að veitingamaðurinn greiðir hérlendis, er margfalt hærra, ofurtollar og fákeppni ræður þar ríkjum. Íslendingar kvarta yfir því að dýrt sé léttvínsglasið á veitingastöðum hér. En t.d. á Spáni kostar léttvínsglasið á veitingastað jafnmikið og flaska af sama víni hjá kaupmanninum við hliðina á veitingastaðnum og enginn gerir athugasemd við það.

Málið er að oft er verið að vera saman epli og appelsínu, það vantar oft mikið inní reikninginn. Við sem að stöndum í þessum rekstri höfum látið þetta yfir okkur ganga og tekið oft ósanngjarnri gagnrýni, því lítill vandi er að slátra veitingastöðum á samfélagsmiðlunum. En núna þegar við bíðum hvort eð er aftökunnar - þá er bara best að láta þetta flakka. 

Hvers vegna segi ég að við séum að bíða aftökunnar - jú "Stuðningslánið" sem margir ferðaþjónustuaðilar neyddust til að taka, því að engir voru styrkirnir í boði, er til 2,5 ára og án afborganna í 18 mánuði, en greiðist svo til baka á einu ári eftir það. Sem sagt uppgreitt 2023. Þetta er svo bratt að það þarf kraftaverk til að upp gangi. Hver átti þessa hugmynd eiginlega og hvernig má það vera að þetta fór svona í gegn um þingið? Þetta er frestun á aftöku, sniðin fyrir fjármálafyrirtækin, sem fá sitt, síðan er það Ríkisins að ákveða, hver á að lifa og hver á að deyja. 

Aðgerðaleysi Stjórnvalda mun kosta mörg lítil og meðalstór fyrirtæki lífið

Það er með ólíkindum hvað Stjórnvöld bregðast seint og illa við vanda fyrirtækja á tímum Covid 19. Ef ekki væri fyrir atvinnulífið, þá væri Ríkissjóður ekki til, atvinnulífið er mjólkur-kúin, en hana á bara að svelta heilu hungri. 

80% ferðaþjónustufyrirtækja eru lítil eða meðalstór fyrirtæki og að stórum hluta úti á landsbyggðinni. Eins og staðan er núna, þá eru engir ferðamenn, hvorki innlendir né erlendir. Fólki er ráðlagt að halda sig í höfuðborginni, sökum veirunnar, svo að hún dreifi sér ekki um allt land. 

Einu tillögurnar sem ég hef heyrt um er að styrkja eigi fyrirtækin uppí launakostnað - en hvað um þau sem hafa þurft að skella í lás og sagt upp sínu fólki, með það í huga að endurráða þegar hægt er að hefja starfsemi að nýju?

Hvað með áframhaldandi frystingu lána, það úrræði var alltof stutt - þessi lán duttu aftur inn núna í október, þegar að faraldurinn er í veldisvexti. Ekki er minnst á þau. Sjálf hef ég sótt um áframhaldandi frystingu fram á næsta sumar, en bankinn vill fá rekstraráætlun fyrir 2020 - 2022, hvernig á að gera slíka áætlun í þessu árferði?

Og ástæðan fyrir þeirri kröfu er sú, að yfirvöld hafa ekki farið þess á leit við fjármálastofnanir að framkvæma slíkar frystingar áframhaldandi þar til að sést til lands. Ekkert er talað um að koma lífvænlegum fyrirtækjum í skuldaskjól. Er stefnan þá eignaupptaka???

Það er deginum ljósara að þessi vetur verður ákaflega þungur fyrir ferðaþjónustuaðila, sem og stóran hluta atvinnulífsins í landinu og atvinnuleysi mun aukast enn meir. Ef ekki á að hjálpa fyrirtækjunum til að lifa af veturinn, mun það seinka batanum þegar að storminn lægir. 

Ég kalla eftir raunhæfum aðgerðum fyrir ferðaþjónustuaðila, frystingu lána, að stuðningsláni verði breytt í styrk, ef ekki, þá í þolinmótt fé, lán sem að svipar til hlutdeildarlána sem samþykkt voru á Alþingi á dögunum. Nógu verður íþyngjandi að komast uppúr þessari kreppu, en að eigi að borga til baka þessi stuðningslán á einu ári, eins og þau eru uppsett núna, eiga að vera að fullu uppgreidd á tveimur og hálfu ári. Þarna er Ríkisábyrgðin fyrir fjármálastofnanirnar, en ekki fyrirtækin, bara gálgafrestur, eins og taka eigi fyrirtækin niður eitt af öðru eftir hentisemi þeirra sem valdið hafa. 

Hvar eru efndirnar um alla hjálparpakkana sem að átti að hafa klára, eftir því hvernig framvinda faraldursins yrði. Þetta eru hamfarir á heimsvísu, eiga lítil og meðalstór fyrirtæki að axla ábyrgðina ein af þessum hamförum, erum við ein ábyrg?