Formaður VR tjáir sig um seinagang Ríkisins

"Þau vita, þau geta en ekkert gerist"

"Ragnar Þór Ingólfsson skrifar 25. janúar 2021 09:30

Síðustu mánuði höfum við í VR brýnt fyrir stjórnvöldum mikilvægi þess að fara í aðgerðir til að bregðast við tekjufalli þeirra sem misst hafa atvinnu. Við höfum ítrekað gert grein fyrir alvarleika málsins og hvaða langvarandi afleiðingar það mun hafa á 26.473 einstaklinga, og fjölskyldur þeirra, sem nú eru án atvinnu að hluta eða öllu leyti, ef ekkert verður gert." Sjá frétt

 

Ég vil benda formanni VR að á bak við fjölda lítilla fyrirtækja er fólk sem þarf líka að lifa, borga af persónulegum skuldum, bara eins og hver annar. Þetta fólk er sumt hvert að reka sín fyrirtæki á sinni persónulegu kennitölu, svo ekki er nú auðvelt að nota hið margnefnda kennitöluflakk þar, eins og margir vilja meina að eigi að vera svo auðvelt. Síðan eru það þeir aðilar sem að reka fyrirtæki á fyrirtækja-kennitölu, en eru engu síður í persónulegum ábyrgðum og með allt undir, heimili og lifibrauð. Laun skapast af vinnu og það eru skrítnar áherslur að gaspra þannig, eins og hagsmunir einstaklinga og atvinnulífsins séu eitthvað sitt hvað.

 

 

Á fyrirtækja markaðinum eru lítil og meðalstór fyrirtæki alls ekki boðin að sama næktarborði og þessi stóru. Við höfum ekki greiðan aðgang að fjármagni, bara ef við opnum munninn.

Það er því orðið mjög þreytt að þurfa að hlusta á þessa umræðu, sem að lítil þekking er á málefninu. Spurning er, í hvernig þjóðfélagi viljum við lifa. Eiga bara að vera risar á fyrirtækjamarkaðinum, en enginn möguleiki fyrir skapandi einstaklinga með góðar hugmyndir, til að skapa atvinnu sjálfum sér og öðrum?

 

Það er ekki boðlegt að þurfa að hlusta á veraklíðsfélögin tala til okkar sem að stöndum í atvinnurekstri, eins og við séum með það að sérstöku áhugamáli að arðræna fólk. Launavandinn er mun djúpstæðari en það. Það er skattkerfið sem að er meingallað og kafar alltof djúpt niður í vasana hjá þeim sem að lítið hafa. Það ætti að vera sameiginlegt áhugamál okkar allra, að lámarkslaun og lífeyrir sé ekki skattlagður til Helvítis og afsakið orðalagið, en mér verður bara óglatt að hugsa til hvað sumar hafa mikið meira en þeir þurfa, á meðan að aðrir varla skrimta. Þar er það Ríkisvaldið sem að ber ábyrgðina og  líka lífeyrissjóðirnir, sem semja um hærri iðngjöld inní sameignarsjóði Lífeyrissjóðanna, upphæðir sem erfast ekki, ef við nú hrökkvum upp af áður en við getum nýtt lífeyrisréttindin, enda eru þeir stórir hluthafar í stærstu fyrirtækjum landsins og sitja þar með báðum megin við borðið. Þannig geta þeir kafað dýpra í vasann á öllum öðrum fyrirtækjum, en launþeginn fær lítið sem ekkert út úr þeim gjörningi. Það væri nær að Veraklíðsfélögin og SA færu að einbeita sér að því að fá tekjuskattslækkanir - þar sem að skattleysismörkin lægju við 300 þús áður en menn færu að greiða tekjuskattinn. Það kæmi til baka í neyslusköttum fyrir Ríkið, það er alveg víst. 

 

Já og eins og ég nefndi áður, að þá er fólk sem rekur lítil og meðalstór fyrirtæki, sum hver ekki búin að fá neina aðstoð vegna sinna fyrirtækja, allt árið 2020, þar sem að þau úrræði sem hönnuð hafa verið, hafa holur sem margir falla í. Þetta fólk þarf líka að lifa, en hætta er á að það missi ekki bara fyrirtæki, vinnu og lifibrauð, heldur líka heimili sín. 

Ríkið gefur Skattinum ansi rúman tíma í að afgreiða tekjufallsstyrkina - allt að tveimur mánuðum

Og á meðan eiga sumir ekki salt í grautinn. Bjarni Ben tilkynnti í enda nóvember síðast liðinn að tekjufallsstyrkirnir ættu að verða tilbúnir til umsóknar í byrjun desember, en það dróst fram í janúar, því vissulega þurfti þingheimur að fara í gott jólafrí, enda uppgefnir. 

Nú er allt á hvolfi hjá Skattinum að afgreiða þessa styrki út og eins ég nefndi í fyrirsögninni, þá er þeim gefinn mjög rúmur tími í að afgreiða þá. Tekjufallsstyrkirnir miðast við apríl - okt. 2020 og sama tímabil er notað til samanburðar frá árinu áður 2019, til að finna út tekjutapið.

Síðan í kjölfarið eiga að koma til svokallaðir Viðspyrnustyrkir, sem að telja tímabilið nóv - des 2020 og jan - mai 2021, þeir eru ekki tilbúnir til umsóknar, en meiningin er að þá eigi að afgreiða mánuð fyrir mánuð og því hefið verið eðlilegt að þeir hefðu verið tilbúnir til umsóknar ekki seinna en í jan. 2021 - en sú er ekki raunin. 

Þessir tímar eru miklir óvissutímar og engin veit með vissu, hvenær hagkerfið mun taka við sér, hvenær þjóðirnar hafa náð tökum á þessum faraldri. Við Íslendingar höfum oft komist langt á því að segja, "Þetta Reddast" og hvað annað á maður svo sem að segja. 

Ég vil ekki vanþakka það sem verið er að gera til að koma til móts við fólk og fyrirtæki í landinu, en vil samt brýna Stjórnvöld og segja, við byrgjum ekki brunninn eftir að barnið er dottið í hann. Því þarf að skoða og laga til fyrri aðgerðir og vil ég þar nefna til Stuðningslánin sem detta inn til afborganna í byrjun næsta árs og afborganir af lánunum úr Ferðaábyrgðasjóði detta inn 1.mars 2021, Þetta er brjálæði sem að engin ræður við. Eins mætti bara fjölga starfsmönnum tímabundið hjá Skattinum, ef það er orsökin á þessum seinagangi, það er jú nóg af fólki sem að er að mæla göturnar og vantar vinnu, ég segi bara svona 

 

Árið 2020 - árið sem allir þurftu að þrauka er farið og 2021 er ár vonar um betri tíð!

Svona er nú líf okkar á litla Íslandi núna, bið eftir björginni. Bóluefnið frá Pfizer byrjuðu Bretar að nota 9. eða 10.des 2020 og þurftu því ekki samþykki ESB fyrir því, en samþykki ESB kom ekki fyrr en 21.des. 2020. 

Evrópska reglukerfið varðandi lyf byggist á tengslaneti um það bil 50 eftirlitsyfirvalda frá öllum löndum EES, 31 að tölu, (28 aðildarríki ESB auk Íslands, Liechtenstein og Noregs), Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins og Lyfjastofnunar Evrópu (EMA) en þar sem að Bretar eru nú gengnir út úr ESB þá er greinilegt að þeir töldu sig ekki þurfa að bíða og drifu í að byrja að bólusetja. Hvað um það, Bretar eru nú samt ekki komnir fyrir hornið ennþá hvað varðar smit á Covid 19.

Við höfum verið dugleg í að reyna að halda veirufjandanum niðri og erum ennþá að, því eru hér kjöraðstæður til að skapa hjarðónæmi fyrir Covid 19 og því er það von mín og örugglega margra annarra, að samningar náist við Pfizer um næga skammta í einni sendingu fyrir alla þjóðina, svo rannsaka megi fljótt og vel hversu hratt þetta hjarðónæmi geti myndast. 

2020 var árið sem að allt var ófyrirsjáanlegt, en kannski er það bara lífið í hnotskurn. Ekkert er í raun alveg fyrirsjáanlegt, allt er breytingum háð. Hins vegar þarf kjark og þor til að vera hreyfanlegur og tilbúin til að takast á við breytingar í lífinu.

Stjórnvöld hafa staðið sig þokkalega, alltaf má gagnrýna, en þetta eru ekki auðveldar aðstæður. Hins vegar er það nú eins og alltaf, að þeir sem sýst mega við áföllum fjárhagslega, fá síðastir hjálpina og það er sorglegt. 

Enn og aftur vil ég nefna lítil og meðalstór fyrirtæki í ferðaþjónustu um allt land, já og einnig bara öll þau smáu fyrirtæki sem að hafa orðið fyrir barðinu á Covid 19 og misst sína innkomu. Tekjufallsstyrkirnir sem að áttu að vera tilbúnir til umsóknar í desember ´20 eru ekki ennþá tilbúnir til að sækja í, hvað þá viðspyrnustyrkirnir. Þar sem að sú krafa er um að vera hæfur styrkþegi, er að viðkomandi fyrirtæki sé í skilum við lánadrottna og yfirvöld, verður það æ snúnara fyrir þessa aðila að halda sér skilum, þegar að hjálina tefur svona endalaust. Skatturinn gefur sér allt að tvo mánuði í að greiða svo út styrkina, eftir að sótt eru um þá. Þetta er því mikið réttlætismál að horft sé til ársins 2020 með að þau vanskil sem safnast hafa upp þá, séu ekki með í þeim skilapakka, hvað það varðar að vera styrkhæft fyrirtæki. 

Eins má hugleiða að skuldasöfnun fyrirtækja í Kóvinu er ekki eitthvað sem var inni á teikniborðinu hjá rekstraaðilum og því mun það taka nokkur ár að endurreisa það sem hrundi. Því munu þessir aðilar þurfa bæði svigrúm og meiri hjálp til framtíðar, eitthvað sem að heitir þolinmótt fé, lán sem að ekki þarf að greiða af í hvelli og á þolanlegum lágum vöxtum. Stuðningslánin sem að veitt voru á árinu eru ekki slík lán. Því þarf að breyta. 

En mikið er ég þakklát fyrir hversu hratt hefur tekist að þróa bóluefni og ég bara verð að segja, að ég er mun bjartsýnni en síðustu mánuði.